Thiếu nữ trong cung đình Huế xưa không chỉ nổi tiếng bởi lễ nghi gia giáo, mà còn bởi&¤160;vẻ đẹp đoan trang, quý phái đến nao lòng
Không chỉ tô son đánh phấn để luôn rạng ngời trong mắt quân vương, các cung tần mỹ nữ còn biết dùng những dược liệu quý để dưỡng da, nhất là vùng da mặt để khuôn mặt luôn sáng đẹp, căng bóng và mịn màng. Bài viết này sẽ đề cập đến một trong những bí quyết chăm sóc da rất hiệu quả còn lưu truyền đến ngày nay và khơi gợi sự quan tâm của nhiều chị em phụ nữ. Đó chính là phương pháp dưỡng và làm đẹp da từ phấn nụ.
Phấn nụ - công thức bào chế đầy bí ẩn
Không phải ai trong vương triều xưa cũng biết làm phấn nụ. Chỉ có một số cung nữ tin cẩn được chọn để bào chế và lưu truyền công thức chế biến của từng dòng mỹ phẩm qua nhiều thế hệ như công thức chế biến sáp môi, phấn tô lông mày…, trong đó có phấn nụ. Cho nên, ngày nay hầu như số người có thể bào chế ra một viên phấn nụ loại hảo hạng như phấn nụ hoàng cung xưa không nhiều, chỉ đếm được trên đầu ngón tay, bởi quy trình chế biến rất công phu và tốn nhiều thời gian, kéo dài hàng tháng trời và phải tuân thủ nghiêm ngặt quy định của từng công đoạn.
Các nguyên liệu bào chế phấn nụ được tuyển chọn từ nhiều nguồn dược liệu quý được đặt mua tại Huế. Nước bào chế phải là nước trời, và không được lấy nước trong những trận mưa đầu tiên. Nước sau khi hứng, sẽ được chưng cất cẩn thận rồi cho vào một bể lớn tránh nắng mưa, bụi bẩn và cất giữ để dùng cho cả năm. Nguyên liệu chính của phấn nụ là cao lanh hảo hạng, trắng mịn và không chứa tạp chất kết hợp với 10 vị thuốc bắc (chủ yếu là rễ của các loại cây có tác dụng dưỡng da), cùng một số loài hoa có tác dụng làm mát da với hương thơm dễ chịu.
Nguyên liệu bào chế phấn nụ được chọn lọc hết sức tỉ mẩn và công phu. Trong ảnh là bà Trần Thị Phương, một trong số ít truyền nhân bào chế phấn nụ cung đình Huế hiện nay, đang chuẩn bị chế biến loại mỹ phẩm dân gian nổi tiếng này
Sau khi chuẩn bị nguyên liệu xong, tất cả sẽ được đưa vào phòng kín, lúc này ngoài những người đích thân nắm giữ bí mật pha chế thì không ai được vào. Sau nhiều giờ sơ chế, sản phẩm được đưa ra ngoài để nhào trộn cho đều nhuyễn, tiếp đó mới đến quy trình nghiêm ngặt phơi sương, phơi nắng, ướp hương hoa...và nhào nặn thành thỏi phấn nụ. Công trình chế biến phấn nụ kéo dài hàng tháng trời mới ra được thành phẩm là viên phấn nụ nhẹ tênh, mềm mịn và cầm rất mát tay.
Da đẹp diệu kì từ phấn nụ
Không như đa số mọi người thường nghĩ rằng phấn nụ chỉ có một loại, một màu duy nhất là màu trắng. Thực chất, phấn nụ có rất nhiều loại dành cho nhiều loại da khác nhau, với những màu sắc và mùi hương khác nhau. Phấn nụ khô bao gồm phấn trang điểm (màu trắng, màu da, màu hồng, phấn phủ), phấn nụ dưỡng da (dùng cho da khô, da nhờn, da hỗn hợp), phấn chống lão hóa, phấn trị mụn; và các loại nước chăm sóc da: bao gồm nước hoa hồng, nước trắng dưỡng da, nước trắng trị mụn.
Phấn nụ cung đình có rất nhiều loại, với nhiều màu sắc khác nhau nên bạn có thể lựa chọn cho phù hợp với loại da và sở thích của mình
Mỗi loại mang đến cho làn da những tác dụng riêng, nhưng chung quy đều đem đến cho người dùng một làn da trắng hồng tự nhiên thông qua tác dụng dưỡng da và chống nắng lâu dài chứ không thông qua cơ chế tẩy trắng da trong một thời gian ngắn như một số loại mỹ phẩm chế biến công nghiệp khác. Ngoài ra, phấn nụ còn giúp làm sạch tế bào chết, tạo độ mịn màng, tươi trẻ cho làn da; ngăn ngừa và trị mụn lâu dài, làm liền các vết sẹo và vết thâm do mụn gây ra; làm mờ tàn nhang, các vết nám da; làm se lỗ chân lông, mịn da, mát da, tạo cho người dùng một làn da tươi sáng. Thế mới biết tài hoa của người xưa trong việc bào chế mỹ phẩm chăm sóc da điêu luyện không thua kém bất cứ công nghệ hiện đại nào.
Do được bào chế hoàn toàn từ các nguyên liệu thiên nhiên, không chứa bất kỳ thành phần hoá học nào nên hầu như phấn nụ không gây dị ứng cho da, đồng thời không chứa chì nên không gây nám da, sạm da sau một thời gian dài sử dụng. Mặc dù chưa có nghiên cứu khoa học chứng minh hiệu quả từ phấn nụ, nhưng với những người dùng phấn nụ lâu năm, sản phẩm này được xem là mỹ phẩm thiên nhiên đầy hiệu quả. Chị Ng.T.Nguyệt – một trong những người dùng phấn nụ từ rất lâu, cho biết: “Điều chị cảm thấy yên tâm nhất khi dùng phấn nụ là không sợ dị ứng và nám da. Chưa kể đến việc da khi thoa phấn rất mềm mại và căng tràn sức sống”. Thực tế có thể thấy khi đã qua 45 tuổi nhưng da mặt chị vẫn rất hồng hào, căng bóng và không có nhiều nếp nhăn cũng như các vết nám thường thấy ở độ tuổi này.
Các lưu ý khi sử dụng phấn nụ
Phấn nụ tuy đơn giản và không nhiều loại như các mỹ phẩm hiện đại khác, nhưng không vì thế mà dễ dàng sử dụng đúng cách để cho kết quả dưỡng da mỹ mãn như mong đợi.
Yêu cầu đầu tiên khi dùng loại mỹ phẩm dân gian này là phải kiên trì, vì thường phải từ 1 đến 2 năm sau khi sử dụng phấn mới phát huy tác dụng hiệu quả.
Việc chọn mua phấn nụ cũng rất kỳ công, bởi không dễ tìm ra đúng loại phấn nụ bào chế theo đúng bí quyết cung đình xưa do truyền nhân của nghề này còn lại không nhiều. Nổi tiếng nhất trong nghề hiện nay là một chuyên gia đang ngụ tại TP.HCM. Bà vốn là truyền nhân của vị cung nữ nắm bí quyết bào chế phấn nụ trong triều Nguyễn năm xưa. Có thể phân biệt phấn nụ qua chất lượng viên phấn: độ mịn cao, cầm nhẹ và mát tay, có mùi hương dịu nhẹ và giá khá cao. Cũng nên lưu ý, phấn nụ bào chế theo bí quyết hoàng cung hoàn toàn khác với loại phấn khác giống phấn nụ, hay được dùng để làm dịu da sau khi cạo tẩy lông, tóc thường thấy ở các tiệm làm tóc. Loại phấn này giá rẻ, cầm vào tay thấy nhám, bở, rất dễ bể, bột không mịn, dễ bị ẩm mốc sau thời gian dài sử dụng, và có mùi hương gắt, nồng, thoảng mùi bột thạch cao.
Phấn nụ được bào chế theo bí quyết từ hoàng cung luôn mềm mịn và tạo cảm giác mát dịu trên da
Mua đúng phấn nụ, việc cần lưu tâm tiếp theo là sử dụng sao cho đúng cách. Ngoài các hướng dẫn cặn kẽ từ người bán, cần tuân thủ một số yêu cầu như trước khi sử dụng phải làm sạch bằng nước hoa hồng (tốt nhất là loại tự pha chế) và để khô da mặt hoàn toàn trước khi thoa phấn. Khi thoa nên thoa đều từ mặt xuống cổ để da trắng đều, nên sử dụng đủ bộ phấn nụ để có hiệu quả tốt nhất, và không dùng phấn nụ qua đêm để da có thời gian nghỉ ngơi, hồi phục.
Một số trường hợp trước khi sử dụng phấn nụ có dùng các mỹ phẩm khác để trị mụn, đến khi dùng phấn nụ, lớp mụn dưới da sẽ trồi lên rõ hơn, da sẽ bị sần. Trong trường hợp này không nên ngưng ngay mỹ phẩm vừa dùng, mà phải dùng song song loại cũ, sau đó thay thế từ từ bằng phấn nụ để da thích ứng dần. Cũng có trường hợp da sẽ bị tróc, đây là quá trình đào thải da bình thường nên cũng không cần lo ngại vì sau khi lớp da và biểu bì chết bị loại thải, chị em sẽ có lớp da mới sáng và mịn màng hơn.
Với các công dụng diệu kỳ, phấn nụ là một trong những mỹ phẩm dân gian quý giá cần được lưu truyền để mang đến cho chị em phụ nữ thêm nhiều phương pháp và sản phẩm làm đẹp tự nhiên, an toàn, có công dụng tốt cho làn da và sức khoẻ.
